Jak odzyskać dane w laptopie i co zrobić, aby uniknąć ich utraty?

Utrata danych jest ostatnią rzeczą, jakiej użytkownik laptopa mógłby sobie życzyć. Jakie są najczęstsze powody utraty danych z dysku, czy da się temu skutecznie zapobiec oraz co zrobić w momencie zaistnienia tego typu awarii?

Utrata danych w laptopie – najczęstsze przyczyny

Mechaniczne uszkodzenie dysku twardego albo innego podzespołu skutkujące brakiem możliwości włączenia laptopa i odtworzenia plików, stanowi dość duży odsetek wszystkich przypadków utraty danych. Dzieje się tak z prostej przyczyny – notebook to urządzenie mobilne, często transportowane, użytkowane w różnych (nieraz bardzo niesprzyjających) warunkach, wielekroć również niewłaściwie eksploatowane (np. zbyt mocno otwierane i zamykane, dociskane, zbyt energiczne stawiane, przerzucane z miejsca na miejsce, etc.). Niestacjonarny charakter laptopów determinuje ich podatność na zalania, upadki, uderzenia i inne tego typu sytuacje skutkujące usterkami poszczególnych części.

Jednakże w wielu przypadkach wcale nie mechaniczne uszkodzenia, ale nieopatrzne działania użytkownika są odpowiedzialne za stratę zawartości dysku laptopa. Jednym z takich nierozważnych działań są samodzielne próby wykonania formatu systemu. Źle wykonana ponowna instalacja Windowsa i nieumiejętny podział dysku na partycje, może skutkować wyczyszczeniem zawartości wszystkich dysków twardych, a nie tylko systemowego.

Kolejny częsty powód utraty danych z laptopa to złośliwe oprogramowanie. Wirusy i ataki hakerów mogą przyczyniać się do wymazania danych albo zablokowania do nich dostępu. Korzystanie z firewalla i dobrego oprogramowania antywirusowego, nieotwieranie dziwnie wyglądających maili oraz poruszanie się wyłącznie po bezpiecznych witrynach internetowych, powinny być oczywistością.

Do utraty danych z laptopa częstokroć dochodzi również na skutek niefortunnego ich wykasowania, na przykład kiedy omyłkowo wyrzucimy potrzebne pliki zamiast zbędnych. Inne przyczyny to błędy systemu albo awarie oprogramowania – kiedy w trakcie pracy na danym pliku nagle program przestanie działać, możemy mieć potem trudności z jego poprawnym odtworzeniem.

Rozpatrując najczęstsze powody utraty danych z laptopa, warto również wspomnieć o awariach zasilania. Nagłe wyczerpanie się akumulatora, zwarcie lub usterka zasilacza mogą skutkować utratą albo uszkodzeniami niezapisanych plików. Warto też uważać na sytuacje, kiedy pobierane i instalowane są aktualizacje systemu – gdy podczas ich wykonywania laptop zostanie nagle pozbawiony zasilania, mogą pojawić się błędy owocujące awarią systemu, a co za tym idzie, trudnościami w odzyskaniu danych.

Jak uchronić się przed utratą danych w laptopie?

Utrata danych w laptopie może być bardzo poważnym problemem, szczególnie jeśli jest on naszym narzędziem pracy, bądź jeśli przechowujemy na nim dokumenty lub inne pliki wysokiej wagi. Warto więc zawczasu poczynić kroki, które zminimalizują ryzyko poniesienia tak dużej straty. Po pierwsze – odpowiednio obchodzić się z notebookiem, przenosić go tylko w przystosowanych do tego typu sprzętu torbach i plecakach, delikatnie i nie za szeroko go otwierać, niezbyt gwałtownie zamykać, unikać wstrząsów i uderzeń, pilnować, aby sprzęt nie uległ zalaniu.

Zapobiec utracie danych może również regularne serwisowanie i konserwacja sprzętu, nie tylko w przypadku, kiedy pojawi się usterka, ale także profilaktycznie – w celu przetestowania sprawności i wydajności systemu, oprogramowania oraz poszczególnych podzespołów. Zachowajmy również rozwagę podczas samodzielnie wykonywanych prac konserwacyjnych. Jeśli nie jesteśmy pewni swoich umiejętności, lepiej takie czynności, jak ponowne instalowanie systemu czy oczyszczanie dysków z niepotrzebnych plików, oddać w ręce specjalisty. Wspomniana już wcześniej obecność antywirusa i firewalla to także jeden z podstawowych kroków mających na celu ochronę danych. Pamiętajmy również, aby podczas pracy laptopa nie dopuszczać do przerw w dopływie energii.

Choć za pomocą wszystkich wymienionych działań da się mocno obniżyć ryzyko utraty danych, nigdy w stu procentach nie jesteśmy w stanie wykluczyć zaistnienia niespodziewanej awarii. Aby zabezpieczyć się przed stratą zawartości dysku, warto wykonać kopię zapasową plików. Ponadto nie zapominajmy o systematycznych aktualizacjach podnoszących bezpieczeństwo naszego laptopa. Warto też uruchomić funkcję tworzenia punktów przywracania systemu.

Samodzielne odzyskiwanie danych

Jednym ze sposobów odzyskiwania danych jest zainstalowanie specjalnie do tego zadania stworzonego programu. Co prawda istnieje wśród nich kilka sensowych i darmowych aplikacji (np. Recuva), jednak są one pomocne tylko w niektórych, mniej skomplikowanych przypadkach, na przykład usunięcia plików przez pomyłkę. Jeśli zaś problemem jest fizyczne uszkodzenie części, poważna awaria systemu lub błędy logiczne dysku, samodzielne prace z zastosowaniem programu mijają się z celem. Co więcej, wszelkie „amatorskie” próby odzyskania danych mogą jeszcze bardziej pogorszyć sprawę.

A może oddać sprawę w ręce profesjonalistów?

Własnoręczne próby odzyskania danych bez dokładnego rozpoznania przyczyny oraz specjalistycznej wiedzy, niejednemu właścicielowi laptopa przyniosły więcej szkód niż pożytku. Usiłując samemu „naprawić” uszkodzony dysk, bardzo łatwo bowiem doprowadzić do pogorszenia problemu – pogłębienia się usterki fizycznej, zmian w strukturze plików, nadpisania danych. Skutkiem tego ich pierwotny kształt może być potem nie do odzyskania.

Zamiast podejmować jakiekolwiek działania, lepiej od razu po zaistnieniu awarii udać się do firmy profesjonalnie zajmującej się odzyskiwaniem danych. Właściwe zdiagnozowanie usterki oraz fachowa naprawa za pomocą specjalistycznych narzędzi może uchronić nas przed permanentną utratą danych.