Życzenia Wielkanocne

Zbliża się Wielkanoc.

Już teraz na aukcjach internetowych, na stronach producentów oraz w tradycyjnych sklepach, galeriach, Cepeliach, sklepach z upominkami pojawiają się pisanki i inne ozdoby wielkanocne. Każdy sezon wielkanocny to tysiące nowych wzorów i pomysłów na zdobienie wydmuszek. Zagraniczni turyści, przyjeżdżając do Polski często kupują takie przedmioty, ze względu na ich atrakcyjną cenę, a także piękne wzornictwo.

Życzenia Wielkanocne od Tweaks.pl

Kilka ciekawostek z historii pisanek

Pisanki były znane już w starożytnej Mezopotamii, w Grecji oraz w Egipcie. Pierwsze pisanki, które pochodzą sprzed czterech tysięcy lat, zostały odkryte w wykopaliskach z Persji. W Polsce najstarszą pisankę z X wieku, znaleziono na Ostrówku w Opolu. Pierwsze pisanki były zdobione przez rysowanie na skorupce gorącym, roztopionym woskiem. Następnie jajko zanurzane było w barwniku. Do tworzenia wzorów na jajkach używano: szpilek, igieł, kozików, szydeł, słomek i drewienek, jako narzędzi. Istnieją przekazy, mówiące o tym, że Słowianie gotowali jajka w wywarze z dodatkiem ochry, albo łupin z cebuli; dzięki temu uzyskać mogli ceglastą barwę. W słowiańskich wierzeniach ludowych jajko jest symbolem pomyślności. We wszystkich kulturach jajko to silny amulet przeciwko złym mocom i czarom. Na powitanie wiosny przygotowywano uczty w różnych kulturach. W czasie tych uczt spożywano jajka. Jajkami karmiono też bydło, a skorupki zakopywano razem ze zbożem w ziemi, aby zapewnić dobre plony. Skorupki jaj rzucane na dachy miały chronić budynki przed piorunami. W innych wierzeniach ze skorupek rodziły się dobre duszki, które chroniły domowników przed złem. Prasłowiańską wiarę w magiczną moc jajka chcieli zniszczyć chrześcijańscy duchowni. Zabraniali oni jedzenia jajek w czasie świąt wielkanocnych, przez ponad dwieście lat. Kościół jednak nie mógł zwalczyć tych starych obrzędów, a w końcu przyjął je i ogłosił, że święcone pisanki mogą być spożywane jako symbol Zmartwychwstania. Pisanka zawsze jest symbolem wiosny, przebudzenia do życia, zwycięstwa światła nad ciemnością.

Zdobnictwo

Współcześnie sztuka zdobienia wydmuszek jest bardzo bogata. Rozwija się ilość technik plastycznych i daje to większe możliwości. Artyści wykorzystują szeroką gamę materiałów zdobniczych, między innymi: naturalne barwniki łuski cebuli, sok z buraka, łupiny orzecha włoskiego, listki barwinka, pędy młodej pszenicy lub żyta, suszone kwiaty bławatka, płatki kwiatu ciemnej malwy, korę z młodej jabłoni, olszyny, brzozy albo dębu; ale też wosk, farby olejne, akrylowe, kolorową włóczkę, pokruszony bursztyn, perełki, cekiny, koraliki różnego rodzaju. Bardzo znana jest również technika skrobania wzorów na skorupkach jajek, albo ręcznego rzeźbienia drewnianych pisanek. Popularne są oklejanki (lub naklejanki) łowickie. Pisanki, które malowane są kolorowymi farbami, mogą być też dodatkowo pokryte specjalnym lakierem, który wzmacnia powierzchnię pisanki, a także sprawia, że kolory są bardziej trwałe i wyraziste. Powstają pisanki ekologiczne na przykład z kaszy gryczanej, zdobione ziarnkami ryżu. Do wytworzenia pisanek można wykorzystać jajka kurze, gęsie, jajeczka kolibra, papużki, czy zięby afrykańskiej, albo strusie. Australijczycy wykonują pisanki na jajach emu. We Lwowie w latach międzywojennych modne były pisanki, które oklejano atłasem; w czasie Wielkanocy panny ofiarowywały je swoim wybrańcom. Przepiękne i subtelne wzornictwo jest charakterystyczne dla ręcznie malowanych pisanek japońskich. Jednak pisanki to nie tylko wydmuszki. W zbiorach pisanek na całym świecie znaleźć też można małe arcydziełka z alabastru, agatu, onyksu, jaspisu, marmuru, malachitu, bazaltu, lub z bursztynu; z metali i drewna, z porcelany, ze szkła. Kamienne, metalowe i drewniane pisanki mają tą ważną zaletę, że są bardzo trwałe, a jednocześnie efektowne.

Pisanki i Wielkanoc we Wrocławiu

W galeriach we Wrocławiu kupić można co roku piękne pisanki, wykonane według zróżnicowanych technik zdobniczych. Są na nich przedstawiane wzory geometryczne, kolorowe kwiaty, ciekawe krajobrazy. Rok temu w jednej z galerii wrocławskich widziałam pisanki z portretami różnych osób. Już teraz w sklepach pojawiają się ślicznie dekorowane wydmuszki, a sezon na wielkanocne ozdoby dopiero rozpoczyna się. Duże zainteresowanie tym rodzajem sztuki wykazują zagraniczni turyści, w szczególności Niemcy, którzy często odwiedzają rynek we Wrocławiu. Polskie pisanki i sztuka ludowa popularne są również w Czechach i Austrii. Coraz częściej pisanki stają się prezentami, którymi obdarowujemy się w czasie świąt wielkanocnych. W rynku wrocławskim znajdziemy urocze, małe galerie, obfitujące w bogactwo różnych produktów artystycznych, a także posiadające już wieloletnią renomę duże galerie. Rynek wrocławski, jak zwykle, przyciąga jak magnes tłumy ludzi. We Wrocławiu jest wiele interesujących miejsc, do których odwiedzenia mogę zachęcić. Wrocławskie Muzeum Etnograficzne organizuje co roku ekspozycję wielkanocną, a rok temu na wystawie pokazano pisanki i palmy wielkanocne plecione z suszonych i barwionych kwiatów, traw, ziół wykonane według tradycyjnych wzorów, i technik, ale też ozdoby, których motywy zdobnicze są wyrazem indywidualnych możliwości ich twórców. W marcu 2007 roku Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu, przy ulicy Traugutta 111/113 prezentowało wystawę czasową: Pisanki i palmy wielkanocne. Wystawa była poświęcona wielkanocnym rekwizytom obrzędowym. – Muzeum Etnograficzne, Oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu po raz pierwszy w 1968 roku zorganizowało wystawę Wiosenna plastyka obrzędowa. Była to ekspozycja po konkursowa, na której zaprezentowano między innymi związane z obrzędowością wielkanocną rekwizyty: palmy, pisanki, pieczywo obrzędowe. Taki był początek. Od 1971 roku corocznie Muzeum Etnograficzne organizuje wystawę Pisanki i palmy wielkanocne, na której prezentowane są pisanki, wykonane przez twórców ludowych z terenu Dolnego Śląska i okolic. Ekspozycję kończy Kiermasz wielkanocny (zawsze w sobotę przed Niedzielą Palmową), na którym można kupić przedstawione na wystawie wielkanocnej prace. Wystawa Pisanki i palmy wielkanocne cieszy się dużym zainteresowaniem, jej edukacyjny charakter przyciąga zorganizowane grupy dzieci i młodzieży z różnych szkół. Natomiast dla obcokrajowców ekspozycja ta jest wspaniałą prezentacją naszych tradycji, a w szczególności sztuki ludowej związanej z pisankami i palmami wielkanocnymi. Dolny Śląsk to region zróżnicowany kulturowo, w którym widać (choć może coraz rzadziej) bogactwo wzajemnego oddziaływania tradycji i wzorów kultury ludności, zamieszkałej na tym obszarze po II wojnie światowej. W regionie o tak wielu tradycjach nadal bardzo popularne są pisanki, ich zdobnictwo jest znakiem służącym identyfikacji regionalnej. Zgodnie z powyższym na Dolnym Śląsku wykonywane są więc pisanki np. wg wzorów huculskich, rzeszowskich, łowickich tzw. naklejanki łowickie, czy jajka oklejane rdzeniem sitowia powszechne na Kurpiach, i wiele, wiele innych mówi Pani Dorota Jasnowska, która pracuje w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu. Wrocław, Agata Krawiec